Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Bakanlıkta düzenlenen Teşvik Uygunluk Belgesi Takdim Töreni'nde yaptığı konuşmada, deniz ticaret filosunun yenilenmesi adına hayata geçirilen en önemli çalışmalardan birisinin Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik olduğunu söyledi.
Denizciliğin uluslararası ticari taşımacılıkta en büyük paya sahip sektör olduğunu vurgulayan Uraloğlu, 2023'te dünyada taşınan 14,3 milyar ton yükün yaklaşık yüzde 86'sı olan 12,4 milyar tonunun deniz yoluyla ulaştırıldığını bildirdi. Uraloğlu, "Ülkemizde ise rakamın 450 milyon tonlara yakın olduğunu görüyoruz ve tonaj olarak yüzde 87,5'i, değer olarak ise yaklaşık yüzde 55'i deniz yoluyla gerçekleşmiştir." dedi.
Uraloğlu, düşük maliyet ve verimlilik avantajıyla deniz taşımacılığının sürdürülebilir ekonomik gelişim ve refah için önemli olduğuna işaret ederek, bu durumun denizcilik sektörünü küresel ticaretin en stratejik sektörü konumuna getirdiğini anlattı.
"Gemilerimizin ortalama yaşı 21,4"
Denizcilik sektörünün, 21. yüzyılda gemi inşa sanayisi, liman ve gemilerde kullanılan yeni teknolojiler, sektörel enerji verimliliğinin artırılması, liman hizmetleri, deniz turizmi ve yatçılıkla deniz çevresinin yönetimini kapsayan daha geniş bir sektör dalına dönüştüğüne dikkati çeken Uraloğlu, şu ifadeleri kaydetti:
"Bu kapsamda dünyanın en önemli boğazları arasında bulunan İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü elinde tutan ülkemiz, üç kıtanın geçiş yolunda bulunarak Akdeniz ve Karadeniz havzalarındaki ülkelerin deniz ulaşımı ve uluslararası ticaret faaliyetleri açısından anahtar konumdadır. Ülkemizin, bu zengin potansiyelini en iyi şekilde değerlendirerek, dünya denizciliğinde daha üst sıralara çıkarmak en büyük hedefimizdir."
Bakan Uraloğlu, denizcilik sektörünün son 22 yılda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın vizyonu ve kaptanlığında çok önemli gelişmeler gösterdiğini ifade ederek, "Bugün Türkiye, gerek coğrafyamızın gerek dünya deniz ticaretinin geleceğini inşa etmektedir." değerlendirmesini yaptı.
Türkiye'deki deniz ticaret filosunun büyüklüğünün ve filodaki gemilerin yaşının deniz taşımacılığının geliştirilmesi açısından çok önemli faktörler olduğunu belirten Uraloğlu, "Türk deniz ticaret gemi filosunda, 2023 yılı sonu itibarıyla 1000 groston üzerinde 2028 gemimiz bulunmaktadır. Bu gemilerin toplam taşıma kapasitesi 48,9 milyon dedveyt ton ile ülkemizi dünyanın en büyük 12. gemi filosuna sahip ülkesi yapmaktadır. Bu filonun maddi değeri de yaklaşık 25 milyar dolardır. Ancak bu gemilerimizin ortalama yaşı 21,4'tür." ifadelerini kullandı.
"İlk alternatif enerjili, çevreci gemiler olacaklar"
Uraloğlu, filonun gençleştirilmesi amacıyla Bakanlığın yürüttüğü çalışmalardan birinin de söz konusu Yönetmelik olduğuna işaret ederek, düzenlemenin amacının ülkenin deniz ticaret filosunun yenilenmesi, kabotajda ve uluslararası sularda deniz çevresine zararsız, etkin, emniyetli, sürdürülebilir bir taşımacılığın oluşturulabilmesi olduğunu vurguladı.
Yönetmeliğin, gemi sicillerine kayıtlı 50 ile 50 bin groston arası ticari germilerden 20 yaş ve üzeri olanları kapsadığı bilgisini veren Uraloğlu, şöyle devam etti:
"Alınacak teşviklerle yeni inşa edilecek gemilerin ana sevk sistemleri, çevre dostu bir enerji kaynağına dönüştürülecektir. Bugün de bu kapsamdaki ilk iki özel sektör gemisinin dönüşümü için bir aradayız. Hicri Ercili Denizcilik AŞ tarafından Bakanlığımıza yapılan başvurunun uygun bulunması neticesinde şirket bünyesinde yer alan 5 bin 499 grostonluk Kapıdağ isimli kimyasal ürün tankerine teşvik kapsamında 3,2 milyon, 5 bin 401 grostonluk Ayşenaz isimli kimyasal ürün tankerine ise 2,8 milyon olmak üzere toplamda 6 milyon dolarlık teşvik sağlıyoruz. Hurdaya ayrılacak söz konusu gemilerin yerlerine inşa edilecek petrol tankerlerinin her biri yaklaşık 6 bin 283 groston büyüklüğündedir ve teşvikten yararlanan ilk çevre dostu Türk bayraklı gemiler olacaklardır. Sülfür içermemesiyle yeni nesil yakıt olarak kabul edilen metanol yakıt kullanan ana makine ile donatılarak inşa edilecekler. Gemilerimiz filomuzdaki ilk alternatif enerjili, çevreci gemiler olacaklardır."
Söz konusu teşvikten faydalanan denizcilik şirketlerinin sayısının artmasını beklediklerini aktaran Uraloğlu, yaşlı gemilerin enerji verimliliği düşük olduğu için emisyon oranlarının da yüksek olduğunu dile getirdi.
Sadece gemiler için değil, liman tesisler için de uzun yıllardır sürdürdükleri "Yeşil Liman" uygulamasını güncelleyerek emisyon salınımının azaltılmasını hedeflediklerini dile getiren Uraloğlu, bu kapsamda Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasından 20 milyon euro hibe, 50 milyon euro uzun vadeli uygun maliyetli kredi desteği alacaklarını söyledi.
Uraloğlu'nun konuşmasının ardından firma yetkililerine teşvik uygunluk belgeleri verildi.