IEA Başkanı Birol, piyasa temelleri göz önüne alındığında, Orta Doğu'daki gerilime bir ya da birden fazla büyük petrol üreticisi ülke direkt dahil olmadıkça petrol fiyatlarında çok yüksek bir artışın öngörülmediğini belirtti.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, uluslararası piyasalarda yaklaşık 90 dolar seviyesine ulaşan petrol fiyatlarının birçok ülke için ciddi risk oluşturduğunu, bunun özellikle dünyadaki enflasyonist baskıları destekleyebileceğini söyledi.
Piyasa temellerinin son derece makul olduğunu kaydeden Birol, "Petrol fiyatlarının bu kadar yüksek olmasının nedeni piyasa temelleri değil, zira petrol talebi 2022 ve 2023 yıllarına göre son derece makul seviyede. Küresel petrol talebindeki artış günlük yaklaşık 1 milyon varil seviyesinde." dedi.
Birol, ABD, Kanada, Brezilya ve Guyana'da beklenen güçlü petrol arzını anımsatarak, talep dikkate alındığında üretimin yeterli seviyede olduğunu dile getirdi.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun üretim kesintilerine de değinen Birol, "Fiyatların yaklaşık 90 dolar seviyelerine ulaşması, Suudi Arabistan'ın başını çektiği OPEC+ ülkelerinin petrol üretimlerini kasti olarak düşürmesinden kaynaklanıyor. Bu kesintiler, grubun petrol fiyatlarını yüksek tutma politikasına dayanıyor." ifadesini kullandı.
Birol, Orta Doğu'da artan jeopolitik gerilimin de fiyatlardaki artışta etkili olduğuna işaret ederek, "Bir ya da birden fazla büyük petrol üreticisi ülke direkt dahil olmazsa, fiyatların çok daha yüksek seviyelere çıkacağını düşünmüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası referans olarak kabul edilen Brent türü ham petrolün varil fiyatı, geçen günlerde Orta Doğu'da artan gerilimin etkisiyle uluslararası piyasalarda 90 dolar eşiğini aşarak Ekim 2023'ten bu yana en yüksek seviyelerini görmüştü.
Mevcut piyasa temelleri
IEA'nın son yayımlanan aylık petrol piyasası raporuna göre, küresel petrol arzının bu yıl geçen yıla kıyasla günlük 770 bin varil artışla 102,9 milyon varile ulaşacağı hesaplanıyor.
Bu yıl, OPEC+ dışı üretim günlük 1,6 milyon varil artarken, gönüllü kesintilerinin devam etmesiyle OPEC+ grubu üretiminin günlük 820 bin varil azalacağı öngörülüyor.
Küresel petrol talebindeki büyümenin mevcut durumda bir yavaşlama sürecinin ortasında olduğuna dikkati çeken rapora göre, talebin bu yıl günlük yaklaşık 1,2 milyon varil artışla 103,2 milyon varil seviyesinde olacağı tahmin ediliyor.
Piyasalarda daha sıkı bir arz-talep dengesi beklentisine işaret edilirken, talepteki büyümenin ABD, Brezilya, Kanada ve Guyana'da gibi OPEC+ dışı ülkelerden gelecek üretimlerle karşılanması bekleniyor.