Dünya genelinde önemli merkez bankaları enflasyonla mücadele kapsamında izledikleri şahin politikalardan yavaş yavaş geri adım atmaya başlarken, Kanada'nın ardından dün de Avrupa Merkez Bankası (ECB) 5 yılın ardından ilk kez faiz indirimine gitti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankası'nın (Fed) de faiz indirimine bu yıl başlayacağına kesin gözüyle bakılmaya başlanırken, bugün ülkede açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin bankanın gelecek dönem yol haritasına ilişkin fiyatlamaları etkilemesi bekleniyor.
Dün ABD'de açıklanan verilere göre, ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 1 Haziran ile biten haftada 8 bin artışla 229 bine çıkarken beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Ülkede tarım dışı iş gücü verimliliği, 2024'ün ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 ile beklentilerin altında artış kaydetti. Fed'in takip ettiği enflasyon göstergelerinden biri olan birim emek maliyeti de ocak-mart döneminde bir önceki çeyreğe göre yüzde 4'lük artış gösterdi.
Çarşamba günü açıklanan ADP özel sektör istihdamı da mayısta 152 bin kişi artışla piyasa beklentilerinin altında kalmıştı.
Analistler, söz konusu verilerin, uzun zamandır güçlü duruşunu koruyan ve Fed'in faiz indirimi konusunda elini zayıflatan istihdam piyasasında soğuma sinyalleri veridiğini vurgulayarak, tarım dışı istihdam verisinin de beklentilerin altında kalması durumunda bankanın faiz indirimine eylülde başlama ihtimalinin artabileceğini söyledi.
Ayrıca, dün ABD'nin dış ticaret açığı da nisanda aylık bazda yüzde 8,7 artışla 74,6 milyar dolara yükselerek, Ekim 2022'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Bu gelişmelerle birlikte para piyasasında, Fed'in eylülde ilk faiz indirimine gitme ihtimali yüzde 81 ve kasımda yüzde 83 ile fiyatlanırken, olası faiz indiriminin ardından bankanın ikinci faiz indirimi ihtimali de aralıkta yüzde 90 oldu.
Öte yandan, önceki gün piyasa değeri ilk kez 3 trilyon doların üzerine çıkan ve Apple'ı geçerek dünyanın en değerli ikinci şirketi konumuna yükselen Nvidia'nın hisseleri dün ise yüzde 1'den fazla değer kaybetti. Şirketin piyasa değeri ise 2,977 trilyon dolara indi.
Hisse fiyatı dün yaklaşık yüzde 1 düşmesine rağmen Apple ise 2,982 trilyon dolarlık piyasa değeriyle dünyanın en değerli ikinci şirketi ünvanını Nvidia'dan geri aldı.
2021'de GameStop hisselerinde yaşanan dalgalanmada adı geçen "Roaring Kitty" sosyal medya hesabının arkasındaki isim olan Keith Gill, YouTube'da yaklaşık dört yıl aradan sonra ilk canlı yayın planladı. Yarın için planlanan yayın öncesinde GameStop hisseleri dün yüzde 47'nin üzerinde değer kazandı.
Diğer yandan, hisse senedi alım satım platformu Robinhood, Lüksemburg merkezli kripto para borsası Bitstamp'ı yaklaşık 200 milyon dolar nakit karşılığında satın alacağını duyurdu.
Söz konusu gelişmelerin ardından dün ABD'nin 10 yıllık hazine tahvili yüzde 4,27'ye gerileyerek son iki ayın en düşük seviyesini test etti. Tahvilin getirisi şu sıralarda yüzde 4,30 seviyesinde bulunuyor.
Dolar endeksi önceki kapanışının hemen altında 104,1 seviyesinde yatay bir seyir izlerken, altının ons fiyatı da önceki kapanışın hemen altında 2 bin 376 dolardan alıcı buluyor.
Brent petrolün varil fiyatı yükseliş eğilimini üst üste üçüncü işlem gününe taşırken, şu dakikalarda önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 79,9 dolardan işlem görüyor.
New York borsasında dün Nasdaq endeksi yüzde 0,09 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,02 gerilerken, Dow Jones endeksi yüzde 0,20 artış kaydetti. ABD'de endeks vadeli kontratları yeni güne de karışık bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında dün pozitif seyir hakim olurken, bugün gözler Avro Bölgesi'nde büyüme verilerine çevrildi.
Dün ECB piyasa beklentileri doğrultusunda yaklaşık 5 yıl sonra ilk faiz indirimine gitti ve üç temel politika faizini 25 baz puan düşürerek, refinansman, mevduat ve marjinal fonlama faizlerini sırasıyla yüzde 4,25, 3,75 ve 4,50’ye indirdi.
ECB Başkanı Christine Lagarde, faiz indirim kararının açıklanmasının ardından düzenlenen basın toplantısında, bankanın faiz indirimlerinin hızı ve zamanı konusunda dikkatli olacağını belirterek, "Faiz indirimleri verilere bağlı olacak ve çok belirsiz olan şey, hangi hızda ilerlediğimiz ve bunun ne kadar zaman alacağı." ifadelerini kullandı.
Lagarde, yurt içi fiyat baskılarının güçlü olmaya devam ettiğini ve enflasyonun gelecek yıl da hedefin üzerinde kalacak gibi göründüğünü dile getirerek, "Enflasyonla mücadeleyi çok ciddiye alıyoruz." dedi.
Bankanın yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşılana kadar para politikasının kısıtlayıcı kalmasında hiç şüphelerinin olmadığını söyleyen Lagarde, jeopolitik risklerin artmasının da gelecek dönemi belirsiz hale getirdiğini aktardı.
Öte yandan, dün Avro Bölgesi'nde açıklanan verilere göre, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 1 gerilerken, perakende satışlar nisanda bir önceki aya göre yüzde 0,5 düşüş gösterdi.
Analistler, bugün Almanya'da sanayi üretimi ve Avro Bölgesi'nde büyüme verilerinin yatırımcıların odağında bulunduğunu ifade ederek, söz konusu verilerin piyasalarda oynaklığı artırabileceğini dile getirdi.
Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,47, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,42, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,41 ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,95 artış kaydetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Asya pay piyasalarında ise Güney Kore hariç negatif bir seyir öne çıkarken, Çin'de dış ticaret fazlası 82,6 milyar dolar ile beklentileri aştı.
Çin'in ihracatı mayısta yüzde 7,6 ile öngörülerin üzerinde artış kaydederken, ithalat aynı dönemde yüzde 1,8 artışla tahminlerin altında kaldı.
Japonya'nın hane halkı harcamaları Şubat 2023'ten bu yana ilk kez artış göstermesine karşın beklentilerin altında kaldı. Ülkede hane halkı harcamaları aylık yüzde 1,2 azalırken, yıllık yüzde 0,5 arttı.
Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) üyesi Toyoaki Nakamura, Japon devlet tahvili piyasasında hala arz-talep incelemesinde olduklarını ifade ederek, "Ülke ekonomisi henüz o kadar güçlü değil, bu nedenle tahvil alımlarını ne zaman azaltmaya başlayacağımıza karar vermek için verilere bakmak istiyoruz." dedi.
Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 gerilerken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1 artış kaydetti.
Yurt içinde ise dün satıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü önceki kapanışa göre yüzde 0,69 azalışla 10.279,69 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün dalgalı bir seyir izleyerek günü önceki kapanışının yüzde 0,1 altında 32,2369'dan tamamlamasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 32,2980 seviyesinden işlem görüyor.
Öte yandan, dün açıklanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, yurt dışında yerleşik kişiler, 31 Mayıs haftasında 94,1 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alırken, yabancıların DİBS stoku 9 milyar 935,7 milyon dolarla Mart 2020'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Böylece yurt dışında yerleşikler 2012'den bu yana ilk kez 10 hafta üst üste DİBS'te alım tarafında yer aldı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) haftalık verilerine göre, Kur Korumalı Türk lirası Mevduat ve Katılma Hesapları (KKM) geçen hafta yaklaşık 37 milyar lira azalarak, 2 Şubat haftasından bu yana en güçlü düşüşünü kaydetti.
Analistler, bugün yurt içinde hazine nakit dengesi, yurt dışında ise ABD'de istihdam raporu ve Avro Bölgesi'nde büyüme verileri başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.200 ve 10.100 puanın destek,10.400 ve 10.500 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 Almanya, nisan ayı sanayi üretimi
09.00 Almanya, nisan ayı dış ticaret dengesi
12.00 Avro Bölgesi, 1.çeyrek Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH)
15.30 ABD, mayıs ayı tarım dışı istihdam
15.30 ABD, mayıs ayı işsizlik oranı
17.00 ABD, nisan ayı toptan eşya stokları
17.30 Türkiye, mayıs ayı hazine nakit dengesi