Mart ayını 86,79 dolardan bitiren Brent petrolün varil fiyatı, nisanda Ekim 2023'ten sonraki en yüksek seviye olan 91,58 doları test etti ve ayın tamamında yüzde 1 değer kaybederek 85,91 dolardan işlem gördü.
Brent petrolün varil fiyatı, mayıs sonunda ise yüzde 5,3 düşerek 81,34 dolar oldu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun 2 Haziran'da yaptığı toplantıda, sene sonunda sona erecek üretim kesintisi uygulamasının süresinin uzatılması yönünde karar alınmasının ardından ise fiyatlar, aynı ay içinde yüzde 4,3 artarak 84,86 dolar oldu.
Öte yandan, grubun günlük 2,2 milyon varillik ek gönüllü kesintilerini Eylül 2025'in sonuna kadar kademeli olarak azaltacaklarını ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) üretimini günlük 300 bin varil artıracağını duyurması, fiyatların artışını sınırladı.
Böylece Brent petrolün varili, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,2 değer kaybetti. Batı Teksas türü ham petrolün varil fiyatı ise ikinci çeyrekte yüzde 1,9 düştü.
"Petrol fiyatlarının ikinci çeyrekte yükselmesi için yeterli sebebi yoktu"
ABD merkezli enerji enformasyon şirketi Energy Intelligence Group'un Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, yaptığı değerlendirmede, nisan-haziran döneminde kaydedilen fiyat artışlarının yılın ilk çeyreğine kıyasla yavaşladığını söyledi.
Mathonniere, söz konusu yavaşlamanın, 2024'ün ilk çeyreğinde daha yoğun hissedilen Orta Doğu'daki jeopolitik riskin piyasalar üzerindeki etkisinin azalmasından ve yılın ikinci çeyreğinde başlayan rafineri bakım çalışmalarının petrol talebini baskılamasından kaynakladığını ifade etti.
OPEC+ grubunun üretim kesintisini 1 sene daha uzatma kararı almasının da fiyatlar üzerinde etkili olduğunu dile getiren Mathonniere, şöyle devam etti:
"Jeopolitik riskin ve petrol rafinerilerinden gelen talebin azalmasıyla birlikte petrol fiyatlarının ikinci çeyrekte yükselmesi için yeterli sebebi yoktu. Gördüğünüz fiyat artışları, büyük ölçüde OPEC'in kesintileri bu yılın dördüncü çeyreğine kadar uzatmasının etkisiyle artan stoklar ve ekonomik politikaların sıkılaşmasıyla destekleniyor, en azından şimdilik durum böyle."
Mathonniere, gelecek aylarda daha bü yük bir fiyat artışı beklemediğini vurgulayarak, "Piyasanın 2024'ün üçüncü çeyreğinde varil başına ortalama 85-86 dolar olacağı beklentisiyle fiyatların şimdilik 80 dolar aralığında seyredeceğini söyleyebilirim." şeklinde konuştu.
Yatırımcıların ilerleyen süreçte dünyanın en büyük petrol ithalatçısı konumundaki Çin'in piyasa üzerindeki etkisine ve sıradaki ABD seçimlerine odaklanmaları gerektiğini söyleyen Mathonniere, şunları da kaydetti:
"Biden veya Trump'un kazanması petrol ve gaz endüstrisini büyük çapta etkilemeyebilir. Ancak bu seçimin sonucu, OPEC+ ile ilişkiler, ABD'nin stratejik petrol rezervi yönetim planı ve bu rezervleri doldurmaya yönelik politikalar, temiz enerjiye geçiş sürecinin hızlandırılması veya yavaşlatılmasına yönelik çabalar, petrol piyasasında kilit rol oynayan Rusya, İran, Venezuela gibi tedarikçiler ile ilgili politik duruşlar ve ticaret ortamının yönetimi gibi unsurlar üzerinde büyük farklar yaratabilir.”
"Fiyatların 90 doların üzerine çıkması için sebep yok"
Bağımsız petrol piyasası analisti Gaurav Sharma da petrol fiyatlarının şekillenmesinde, yaz sezonunun getireceği seyahat artışlarına bağlı talep artışının belirleyici olacağını dile getirdi.
Gaurav Sharma, bu durumun ilerleyen haftalarda netlik kazanacağını belirterek, "Piyasa, ABD Merkez Bankasının (Fed) alacağı faiz kararı ve yılın ikinci çeyreğinde gözlemlenen zayıf ABD doları etrafında şekillenmeye başladı. Öyle ki bu durumun petrol talebini artırarak fiyatları desteklemesi beklenebilir." şeklinde konuştu.
İlerleyen süreçte Fed'in politikaları ve yaz sezonundaki muhtemel talep artışı durumunda ham petrol fiyatlarının 90 dolara kadar çıkmasının beklenebileceğini söyleyen Sharma, bu durumun olası olmadığını savundu.
Sharma, OPEC dışı ülkelerin üretimini belirterek, "Şu anda kolay işlenebilir ham petrol başta olmak üzere OPEC dışı arzın güçlü kalması nedeniyle fiyatların 90 doların üzerine çıkması için bir neden görmüyorum." ifadesini kullandı.