Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024-2028 dönemini kapsayan Stratejik Plan'da yer alan "su verimliliği" hedefine yönelik çalışmalar kapsamında, tüm sektörleri kapsayan bir çatı yönetmelik çıkarmak için çalışmalarını son aşamaya getirdi.
Bu kapsamda "Su Verimliliği Yönetmeliği Taslağı" hazırlanarak, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne sunuldu.
Düzenlemeyle su kaynaklarının korunması ve buralardan verimli yararlanılabilmesi için sektörel planlamayla kullanımların ölçülmesi ve kayıt altına alınması planlanıyor.
Tüm sektörlerde su verimliliği sağlayan tekniklerin ve teknolojilerin kullanılması yaygınlaştırılarak sürdürülebilir su yönetiminin sağlanması hedefleniyor. Bu kapsamda, arıtılmış atık su, tarımsal sulamadan dönen su, gri su, yağmur suyu, deniz suyu gibi alternatif kaynakların kullanılması esas olacak.
Bakanlık koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların işbirliğiyle su verimliliği sistemlerinin geliştirilip yaygınlaştırılarak etkin şekilde uygulanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanıyor.
Her alanda verimlilik planı
Yönetmelik taslağı yayımlandıktan sonra belirlenen kurum, kuruluş ve yerler, su verimliliği sistemleri kurmakla yükümlü olacak. Havalimanları, AVM'ler, eğitim kurumları ve yurtlar, sağlık kuruluşları, konaklamalı turizm işletmeleri, illerdeki tren ve otobüs terminalleri, organize sanayi bölgeleri (OSB) ile sanayi siteleri ve serbest bölgeler, Bakanlıkça hazırlanan mevzuat ve kılavuzlara uygun olarak su verimliliği sistemlerini düzenlemenin yayımlanmasından itibaren 12 ay içinde kuracak.
Su verimliliği sisteminin kurulması ve uygulaması için belirlenen yerler, mevcut ilgili idari yapılarda yer alan birimlerden görevlendirilecek temsilcilerle "su verimliliği birimleri" oluşturacak. Bu birimler, verimlilik açısından mevcut durumu belirleyecek.
Su kayıplarına neden olan veya olabilecek durumlar tespit edilecek, alternatif su kaynaklarının kullanımına ilişkin mevcut durum belirlenecek, suyun verimli kullanımına ilişkin teknolojilerin ve uygulamaların kullanımına dair durum tespiti yapılacak.
Üç seviyede su verimliliği belgesi
Kent genelinde kentsel, endüstriyel ve tarımsal su verimliliği hedeflerine ulaşılmasını sağlayacak ve 5 yıllık planlamayı kapsayacak "su verimliliği il planları" da hazırlanacak.
Planın kentsel su verimliliği bölümü kapsamında içme suyu kayıplarının azaltılması, bina ve yerleşkelerde su verimliliğinin sağlanması ve alternatif su kaynaklarının kullanımına ilişkin tedbirler uygulanacak.
Su verimliliği sistemi kurmakla yükümlü olanlara, mavi, yeşil ve turkuaz olmak üzere üç seviyede belge düzenlenecek.
Sistemi kurmakla yükümlü olanlarla birlikte, gönüllülük esasıyla sistemi kuranlar, mavi su verimlilik belgesine sahip olabilmeleri için verimlilik birimi kurup, belirlenen hedeflere ulaşmak için planlama yapacak. Bu doğrultuda su verimli ekipmanları kullanacak.
Mavi belgeye sahip sektörlerin, daha üst seviye olan yeşil belgeye sahip olabilmeleri için de içme suyu sistemlerindeki su kayıp oranlarının büyükşehir ve il belediyeleri için en fazla yüzde 25, diğer belediyeler için en fazla yüzde 30 seviyesinde olması gerekecek.
Sektörlerde, en üst seviyede olan turkuaz belge düzenlenebilmesi için aranan şartlar ise içme suyu sistemlerindeki su kayıp oranının en fazla yüzde 20 seviyesinde olması, gelir getirmeyen su oranı ile su kayıp oranı arasındaki farkın yüzde 5 ve altında yer alması olarak belirlendi.
Mavi belge sahiplerinden, büyükşehir ve il belediyeleri ile nüfusu 50 binin üzerindeki ilçe belediyeleri, OSB'ler, havalimanları, 1000 hektar üzeri alana sahip tarım işletmeleri, 100 oda ve üstü konaklama kapasiteli turizm işletmeleri ile üniversitelerin belge geçerlilik süreleri 3 yılla sınırlandırıldı.
Diğer faaliyetler için bu süre 5 yıl olarak belirlendi. Yeşil ve turkuaz belgelerin geçerliliği de 5 yıl olacak.
