Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle yapılan "Sektör Bilançoları 2023" araştırma sonuçlarından derlediği bilgiye göre, ülkede 2023 itibarıyla 1 milyon 62 bin 328 firma faaliyet gösteriyor.

Ülkede faaliyet gösteren firmaların kullandıkları kısa ve uzun vadeli banka kredilerinin toplamı son yıllarda düzenli olarak arttı. Bu firmaların 2019'da kullandıkları banka kredileri toplamı 2 trilyon lira iken, bu tutar Kovid-19 salgınının başladığı 2020'de 2,6 trilyon liraya yükseldi.

Takip eden yıllarda da düzenli artışına devam eden banka kredileri, 2021'de 3,8 trilyon liraya, 2022'de 5,7 trilyon liraya ve 2023'te de 7,5 trilyon liraya çıktı.

Böylece firmaların 5 yılda kullandığı kredilerin toplamı 21,7 trilyon liraya ulaştı. Kullanılan banka kredilerinin vadelerine bakıldığında, uzun vadeli olanların kısa vadeli kredilerin yaklaşık 2 katına kadar ulaşması dikkati çekti. Kredilerin 14 trilyon 373 milyar lirası uzun vadeli, 7 trilyon 375 milyar lirası ise kısa vadeli kredilerden oluştu. Böylece uzun vadeli krediler toplam kredilerin yüzde 66’sına denk geldi.

2 sektörde kısa vadeli krediler daha fazla

Bu dönemde sadece "tarım, ormancılık ve balıkçılık" ile "toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı" sektörlerinde yer alan firmaların kısa vadeli banka kredilerinin, uzun vadelilerden daha fazla olduğu görüldü.

Kullanılan kredilerin sektörel dağılımına bakıldığında, en fazla banka kredisi kullanan firmaların imalat sektöründe yer aldığı kayıtlara geçti. Bu sektördeki firmalar 5 yılda 6,4 trilyon lira kredi kullandı. Bunların 3,2 trilyon lirası kısa vadeli, 3,2 trilyon lirası ise uzun vadeli kredilerden oluştu.

İmalatın ardından en fazla kredi kullanan sektör 3,5 trilyon lira ile "toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı" oldu. Bu sektörde kullanılan kredilerin 1,3 trilyon lirası uzun vadeli, 2,2 trilyon lirası kısa vadeli olarak hesaplandı.

En fazla kredi kullanan üçüncü sektör ise 2,9 trilyon lira ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı olarak kayıtlara geçti. Bu sektörün kullandığı kredilerin 2,7 trilyon lirası uzun vadeli, 276 milyar lirası kısa vadeli oldu.

Öte yandan, bu dönemde kullandığı banka kredisi en az olan sektörler 7,2 milyar lira ile "diğer hizmet faaliyetleri", 33,2 milyar lira ile "kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor" ve 41,2 milyar lira ile "eğitim" şeklinde sıralandı.

2019-2023 yıllarında sektörlerin bilançolarında yer alan uzun ve kısa vadeli banka kredileri şu şekilde:

Sektörler (bin lira)/ yıllar 2019 2020 2021 2022 2023 Ara toplam Toplam
Tarım, ormancılık ve balıkçılık uv 4.728.803 7.170.969 10.024.292 15.513.065 18.581.342 56.018.471 133.441.411
kv 6.397.361 8.171.409 12.853.578 21.776.861 28.223.732 77.422.940
Madencilik ve taş ocakçılığı uv 28.252.608 34.746.803 46.544.191 56.043.498 23.446.146 189.033.245 264.834.426
kv 6.630.936 8.519.215 10.191.329 23.281.602 27.178.100 75.801.182
İmalat uv 321.009.818 433.093.549 596.612.199 853.223.620 1.014.239.256 3.218.178.442 6.422.260.863
kv 251.801.070 301.100.462 491.367.575 972.421.841 1.187.391.473 3.204.082.422
Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı uv 220.063.655 273.814.258 450.395.306 686.571.798 1.017.145.891 2.647.990.909 2.923.910.686
kv 23.596.783 24.682.793 44.939.687 98.544.092 84.156.423 275.919.777
Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri uv 2.086.593 3.858.105 4.741.637 7.496.468 8.875.922 27.058.726 43.827.276
kv 1.293.769 2.121.609 2.942.660 4.734.179 5.676.333 16.768.550
İnşaat uv 167.583.349 213.233.595 299.544.390 381.201.737 460.654.336 1.522.217.406 1.996.109.215
kv 58.331.717 67.926.748 70.682.444 112.105.964 164.844.936 473.891.808
Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı uv 155 945 964 209 746 264 227 013 897 324 281 842 419 961 489 1.336.949.457 3.516.941.380
kv 169 027 609 208 861 374 301 789 255 615 909 983 884 403 702 2.179.991.923
Ulaştırma ve depolama uv 196 448 453 262 816 928 434 287 337 549 243 574 780 030 185 2.222.826.476 2.519.711.577
kv 23 965 211 37 636 133 51 887 642 73 577 067 109 819 048 296.885.102
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri uv 76 234 037 103 409 588 161 482 901 187 327 494 249 189 282 777.643.301 935.308.012
kv 14 530 619 19 596 201 24 152 365 37 860 036 61 525 489 157.664.711
Bilgi ve iletişim uv 24 794 373 24 570 745 34 128 993 46 986 273 53 673 298 184.153.681 258.214.810
kv 7 362 760 11 535 948 8 439 213 19 876 401 26 846 807 74.061.129
Gayrimenkul faaliyetleri uv 81 397 853 96 688 254 170 434 917 217 353 976 311 977 176 877.852.177 979.702.258
kv 6 896 441 19 050 216 19 161 326 32 365 710 24 376 388 101.850.081
Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler uv 104 962 585 125 877 137 220 744 110 197 466 334 276 341 503 925.391.669 1.147.193.667
kv 27 836 738 31 247 609 34 268 223 45 078 793 83 370 634 221.801.998
İdari ve destek hizmet faaliyetleri uv 24 287 401 31 127 379 40 114 923 58 335 746 89 393 940 243.259.389 395.820.415
kv 13 172 242 20 271 599 24 144 524 39 206 569 55 766 092 152.561.026
Eğitim uv 5 132 093 5 766 305 3 630 259 4 225 462 5 687 618 24.441.736 41.163.137
kv 1 656 663 2 544 899 3 319 058 4 410 759 4 790 021 16.721.401
İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri uv 11 279 510 14 795 897 15 270 926 21 196 516 25 445 866 87.988.715 128.998.539
kv 3 672 637 4 401 812 5 798 152 11 314 234 15 822 991 41.009.824
Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor uv 1 779 435 10 099 218 2 926 370 4 329 692 9 244 201 28.378.916 33.159.958
kv 659 386 1 588 896 496 107 704 548 1 332 105 4.781.041
Diğer hizmet faaliyetleri uv 424 236 548 093 647 818 871 432 1 161 029 3.652.607 7.218.653
kv 369 326 448 985 492 522 911 998 1 343 215 3.566.046
Toplam 2.043.612.035 2.621.068.993 3.825.470.124 5.725.749.162 7.531.915.967 21.747.816.282 21.747.816.282