Avrupa Birliği’nden dondurulan Rus varlıklarının geliriyle ilgili yeni karar

12 Şubat 2024

Avrupa Birliği’nden dondurulan Rus varlıklarının geliriyle ilgili yeni karar

Avrupa Birliği (AB) Konseyi, üye ülkelerin Rusya’ya yönelik uyguladıkları kısıtlayıcı tedbirler nedeniyle dondurulan Rusya Merkez Bankası rezervlerini elinde bulunduran merkezi saklama kurumlarının yükümlülükleri konusunda alınan yeni kararı açıkladı.

Açıklamada, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasıyla AB’nin uluslararası ortaklarla birlikte, Rusya Merkez Bankası rezervlerinin yönetimiyle ilgili her türlü işlemi yasaklama kararı aldığı anımsatıldı.

Yasağın bir sonucu olarak AB ve üye ülkelerdeki finans kuruluşlarının elinde bulunan Rus varlıklarının dondurulduğu hatırlatılan açıklamada, alınan son kararla dondurulan varlıkların elde tutulmasıyla bağlantılı olarak merkezi saklama kurullarının elde ettiği gelirlere yeni kurallar getirildiği ifade edildi.

Açıklamada, özellikle 1 milyon avrodan fazla Rusya Merkez Bankası varlığına sahip olan saklama kurullarının AB yaptırımları nedeniyle biriken olağanüstü nakit bakiyeleri ayrı olarak muhasebeleştirmesi ve karşılık gelen gelirleri de ayrı tutması gerektiğine karar verildiği belirtildi.

Saklama kurumlarının Rus varlıklarından elde ettikleri net karları elden çıkarmalarının yasaklandığına dikkat çekilen açıklamada, alınan kararla Rus varlıklarından sağlanacak net karların bir sonraki aşamada Ukrayna’nın yeniden inşasını desteklemek için AB bütçesine olası bir mali katkı vermesinin yolu açıldığı kaydedildi.

Süreç hakkında

AB ülkeleri, savaş nedeniyle Rusya Merkez Bankasının yaklaşık 200 milyar avrosunu dondurdu. Rus varlıklarını tutan finansal kurumlar bunların vadesi geldikçe yeniden yatırım yaparak ciddi bir kazanç sağlıyor.

Birlik yetkilileri, aylardır, dondurulan varlıklar ve bu varlıklardan sağlanan gelirin, sahibinin rızası olmadan kullanımının hukuki ve finansal boyutlarını tartışıyordu.

AB, ana para yerine bundan elde edilen gelirleri hedef almak istiyor.

Komisyonun bu konuyla ilgili aralık ayında hazırladığı teklif, Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin ayrı bir hesaba yatırılmasını içeriyor.

İkinci aşama olarak AB Komisyonu bu kaynağı önce kendi bütçesine, oradan da Ukrayna’ya aktarılmasını içeren bir teklif hazırlamayı planlıyor.

AB’nin dondurduğu Rusya Merkez Bankası rezervlerinin 180 milyar avrosu, Belçika merkezli menkul kıymet takas ve saklama hizmeti sunan Euroclear’da bulunuyor. Bu nedenle kurumun bilançosundaki varlıkları hızla artarken, Euroclear büyük miktarda faiz geliri sağlıyor. Euroclear, AB yaptırımları nedeniyle dondurulan Rus varlıklarının faizinden geçen yıl 3 milyar avrodan fazla gelir elde etmişti.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise geçen yılın haziran ayında Rusya Merkez Bankasının dondurulan varlıklarına yönelik AB Komisyonunu uyarmıştı.

ECB, Rus varlıklarına veya bunların gelirlerine el koymanın, avronun küresel para birimi olarak konumuna ve finansal istikrara zarar verebileceği konusundaki hassasiyete dikkati çekmişti.

Özellikle AB’nin tek taraflı hareket etmesi durumunda büyük miktarda döviz rezervine sahip diğer merkez bankalarının avrodan çıkabileceğine işaret eden ECB, avro cinsinden varlıklardan uzaklaşılabileceğini ve Avrupa ülkelerinin finansman maliyetlerinin yükselebileceğini belirtmişti.

(AA)